Assertivi-wat?
Veel mensen willen graag wat assertiever worden, ze denken dat dit hun leven gemakkelijker zal maken. Maar wanneer ik een beetje door vraag, merk ik dat het begrip ‘assertiviteit’ niet altijd even duidelijk is. Zullen we het even van dichterbij bekijken?
Als we het eenvoudig houden, kunnen we 4 basishoudingen onderscheiden: 1 assertieve en 3 niet-assertieve (agressief, manipulatief en subassertief).
Voor elke houding zijn een aantal vooronderstellingen van toepassing:
- Wanneer je assertief bent, zeg je wat je denkt maar luister je ook naar de andere. Je gaat er van uit dat je OK bent, en de andere ook. Je streeft naar een creatieve oplossing die zo win-win mogelijk is. Volgens mij blijft dit één van de betere opties.
- Wanneer je subassertief bent, vind je die andere toch (iets) meer OK dan jezelf. Misschien heeft die persoon wel meer ervaring, misschien is het je baas of misschien voel je je op dit moment om één of andere reden zelf niet zo OK. Het resultaat is dat je niet echt gaat zeggen wat je zelf wil en vooral gaat luisteren naar de andere. Inderdaad: als je de andere op een voetstuk plaatst, wordt het heel moeilijk om win-win te gaan denken.
- Bij agressief denken veel mensen aan fysiek geweld. Dat hoeft niet zo te zijn. Van zodra je jezelf meer OK vindt dat de andere, en zo alleen maar zegt wat je denkt en geen oor hebt voor zijn verhaal, dan gedraag je je al agressief. Jij wil je gelijk halen, je wil winnen, en waar er een winnaar is, moet er ook een verliezer zijn. Vaak kan defensief gedrag ook agressief overkomen.
- En ten slotte is er manipulatief: je zeg niet echt wat je denkt en … je luistert niet naar de andere. Soms ben je bewust vaag om op die manier je doel te bereiken, op andere momenten wil je gewoon niet kwetsen. Theoretisch gezien valt diplomatie onder manipulatie, wat niet wil zeggen dat ik tegen diplomatie ben…
De hele dag lang nemen we de verschillende basishoudingen aan. Soms gaan we ervoor om assertief te zijn, maar… op andere momenten vinden we het wijselijker om toch maar niets te zeggen en voor subassertief te kiezen. En wellicht zijn we ook wel eens zo overtuigd van ons eigen gelijk dat we het been stijf houden en opteren voor agressief gedrag. Op elk moment kiezen we voor die houding waarvan we denken dat die in dit geval de beste is.
De meeste mensen zijn dus niet de hele tijd assertief. En op zich is daar niets mis mee, op één voorwaarde: je bent je bewust van wat je doet en … je accepteert de gevolgen. Wat bedoel ik hiermee? Als je er voor kiest om niets te zeggen, dan zou het ook kunnen dat je je achteraf een beetje gefrustreerd voelt… Tja, dan moet je dat gevoel erbij nemen. Wanneer je echt gaat voor wat je belangrijk vindt, zonder te luisteren naar de andere… dan is het mogelijk dat die andere dat niet zo leuk zal vinden. En… als je niet helemaal eerlijk bent tegen een vriend of collega, dan hou je er best rekening mee dat die, wanneer de waarheid aan het licht komt, teleurgesteld zal zijn.
De eerste stap is er dus waarschijnlijk een van bewustwording. ‘Inderdaad, ik heb hem niet gezegd dat ik dat liever niet deed dus… dan moet ik nu ook niet kwaad zijn wanneer hij het opnieuw vraagt…’ Of ‘ik was nogal kwaad, logisch dat zij me ook verwijten naar het hoofd slingerde en de hele conversatie een beetje uit de hand liep…’ Met andere woorden: wanneer je je niet helemaal gelukkig voelt na een bepaalde conversatie: wees dan heel eerlijk tegenover jezelf en analyseer je gedrag en je gedachten. Op die manier kan je het een volgende keer anders aanpakken.
Een tweede stap? Misschien denk je wel dat je assertief bent maar om de één of andere reden komt de boodschap anders over… Maar dat wordt voer voor een nieuw artikel!
Wil je hier graag mee aan de slag? Dan is dit het uitgelezen moment!
In februari 2020 is er weer een ‘live’ versie. Wat betekent dat? Ik bied een (Engelstalige) online cursus aan met Nederlandstalige begeleiding in een gesloten Facebook groep.
Tot en met vrijdag 24/1 is deze cursus (voor de laatste keer!) aan de helft van de prijs! Meer informatie vind je hier!
© 2011 – Nancy Batens
(Deze post verscheen al op de vorige ‘editie’ van deze website, maar op algemene aanvraag en naar aanleiding van de online training assertiviteit, post ik hem graag opnieuw.)
